Szlak rozwoju komorek

Istnieje co najmniej kilka łatwo wyróżnialnych mechanizmów, poprzez które określane są losy komórek w zarodku. Jednym z nich jest tworzenie pokoleń komórek, które różnią się między sobą obecnością w cytoplazmie określonych komponentów, uzyskanych w konsekwencji ich nierównomiernej dystrybucji do blastomerów podczas podziału zygoty. Przekazanie tych elementów, zwanych determinantami cytoplazmatycznymi, wywiera piętno na komórkach, powodując, że stają się zdeterminowane lub co najmniej skierowane na szlak zdarzeń, których konsekwencją jest tworzenie ściśle określonych linii komórkowych lub wybranych rejonów ciała zarodka. Dobrze obrazującym to przykładem jest przekazywanie plazmy tylnej części jaja, zawierającej determinanty zwane ziarnami biegunowymi, do powstających komórek linii płciowej u owadów. Obecność tych struktur jest podstawowym czynnikiem, który determinuje dalsze losy komórek, gdyż z nich w przyszłości rozwiną się gamety, natomiast wszystkie pozostałe komórki, które nie otrzymają ziaren biegunowych, staną się komórkami somatycznymi zarodka. Inną drogą, poprzez którą dochodzi do kierowania komórek na wybrany szlak rozwojowy, jest przekazywanie sygnałów między równocennymi lub nie-równocennymi komórkami. W pierwszym przypadku zjawisko to może mieć charakter ich wzajemnego stabilizowania się w stanie zdeterminowania, co określane jest jako efekt grupy.